Gama C moll naturalna (aeolska):
C – D – E♭ – F – G – A♭ – B♭ – (C)
Pięciodźwięki tercjowe:
| Stopień | Dźwięki akordu | Symbol akordu | Charakterystyka |
|---|---|---|---|
| I | C – E♭ – G – B♭ – D | Cm7(9) | molowy z septymą małą i noną (typowy tonic minor) |
| II | D – F – A♭ – C – E♭ | Dm7(♭5,9) lub Dø9 | półzmniejszony, subdominantowy kolor |
| III | E♭ – G – B♭ – D – F | E♭maj9 | durowy z noną (paralelny do toniki durowej – E♭ dur) |
| IV | F – A♭ – C – E♭ – G | Fm7(9,11) | molowy z noną i undecymą (subdominantowy kolor) |
| V | G – B♭ – D – F – A♭ | Gm7(9,11) | molowy dominantowy (niepełna funkcja dominanty bez trytonu) |
| VI | A♭ – C – E♭ – G – B♭ | A♭maj9 | durowy z noną (paralelny do submedianty durowej) |
| VII | B♭ – D – F – A♭ – C | B♭7(9,13) | dominantowy (Mixolydian ♭6 kolor, prowadzi do E♭ lub do VI) |
Podsumowanie funkcjonalne:
| Funkcja | Stopień | Akord | Kolorystyka / Zastosowanie |
|---|---|---|---|
| Tonika | I | Cm7(9) | podstawowy akord toniczny skali aeolskiej |
| Subdominanta | II, IV | Dø9, Fm7(9,11) | funkcje przygotowujące dominantę lub tonikę |
| Dominanta | V, VII | Gm7(9,11), B♭7(9,13) | słabe dominanty bez trytonu (często zastępowane przez G7 z harmonicznej) |
| Medianty | III, VI | E♭maj9, A♭maj9 | koloryzujące, często używane w progresjach modalnych |
Gama C moll harmoniczna:
C – D – E♭ – F – G – A♭ – B – (C)
Pięciodźwięki tercjowe:
| Stopień | Dźwięki akordu | Symbol akordu | Charakterystyka |
|---|---|---|---|
| I | C – E♭ – G – B – D | Cm(maj7,9) | molowy z wielką septymą i noną (minor/major 9) |
| II | D – F – A♭ – B – E♭ | Dm7(♭5,♭9) lub Dø7(♭9) | półzmniejszony z obniżoną noną |
| III | E♭ – G – B – D – F | E♭maj7(♯5,9) | durowy z kwintą zwiększoną i noną |
| IV | F – A♭ – B – E♭ – G | F7(♭9,♯11) | dominantowy z ♭9 i ♯11 |
| V | G – B – D – F – A♭ | G7(♭9,♭13) | dominantowy z obniżoną noną i sekstą |
| VI | A♭ – B – E♭ – G – C | A♭maj7(♯5,9) | durowy z kwintą zwiększoną (Lydian #5 kolor) |
| VII | B – D – F – A♭ – E♭ | B°7(♭9,♭13) lub B°9(♭13) | zmniejszony, prowadzący do toniki |
Podsumowanie funkcjonalne:
- I – tonika (Cm(maj9))
- II – subdominantowy półzmniejszony (iiø♭9)
- III – medianta zwiększona (często prowadzi do VI)
- IV – subdominanta dominantowa (z ♯11 koloryzuje)
- V – główna dominanta harmoniczna (G7♭9♭13)
- VI – paralelna durowa (A♭maj7♯5)
- VII – akord zmniejszony prowadzący do toniki
Gama C moll melodyczna (ascendująca)
C – D – E♭ – F – G – A – B – (C)
Pięciodźwięki tercjowe:
| Stopień | Dźwięki akordu | Symbol akordu | Charakterystyka |
|---|---|---|---|
| I | C – E♭ – G – A – D | Cm(maj7,9) | molowy z wielką septymą i noną — charakterystyczny akord toniczny skali melodycznej |
| II | D – F – A – B – E♭ | Dm7(9,♭13) | molowy z noną i obniżoną sekstą (dorycki kolor z ♭13) |
| III | E♭ – G – B – D – F | E♭maj7(♯5,9) | durowy z kwintą zwiększoną (Lydian #5 charakter) |
| IV | F – A – B – E♭ – G | F7(♯11,13) | dominantowy z ♯11 i 13 — Lydian dominant, bardzo ważny w jazzie |
| V | G – B – D – F – A | G7(13,9) | klasyczny akord dominantowy z 9 i 13 (Mixolydian 13) |
| VI | A – B – E♭ – G – C | Am7(♭5,9) | półzmniejszony z noną — kolorystyczna alternatywa dla II stopnia |
| VII | B – D – F – A – E♭ | Bm7(♭5,♭9) lub Bø7(♭9) | półzmniejszony z obniżoną noną (prowadzący do toniki) |
Podsumowanie funkcjonalne:
| Funkcja | Stopień | Akord | Kolorystyka |
|---|---|---|---|
| Tonika | I | Cm(maj9) | „Tonic minor” – charakterystyczny dla jazzu i muzyki filmowej |
| Subdominanta | II, IV | Dm7(♭13), F7(♯11,13) | modalne kolory, Lydian dominant |
| Dominanta | V, VII | G7(13,9), Bø7(♭9) | klasyczne dominanty o rozszerzonym brzmieniu |
| Medianty | III, VI | E♭maj7(♯5,9), Am7(♭5,9) | koloryzujące, często używane jako akordy zastępcze lub przejściowe |
PORÓWNANIE: PIĘCIODŹWIĘKI NA STOPNIACH TRZECH SKAL MINOROWYCH
(C moll naturalna, harmoniczna, melodyczna)
| Stopień | C moll naturalna | C moll harmoniczna | C moll melodyczna | Komentarz / Funkcja |
|---|---|---|---|---|
| I | Cm7(9)C–E♭–G–B♭–D | Cm(maj7,9)C–E♭–G–B–D | Cm(maj7,9)C–E♭–G–B–D | Tonika – w naturalnej mała septyma (modalny), w harmonicznej i melodycznej wielka septyma (bardziej napięta, jazzowa) |
| II | Dm7(♭5,9)D–F–A♭–C–E♭ | Dm7(♭5,♭9)D–F–A♭–B–E♭ | Dm7(9,♭13)D–F–A–B–E♭ | Subdominantowy półzmniejszony — zmieniają się kolory: ♭9 (harm.) → ♭13 (melod.) |
| III | E♭maj9E♭–G–B♭–D–F | E♭maj7(♯5,9)E♭–G–B–D–F | E♭maj7(♯5,9)E♭–G–B–D–F | Mediant wielki — w harmonicznej i melodycznej kwinta zwiększona (B zamiast B♭) |
| IV | Fm7(9,11)F–A♭–C–E♭–G | F7(♭9,♯11)F–A♭–B–E♭–G | F7(♯11,13)F–A–B–E♭–G | Subdominanta — od molowej (naturalna) → do dominantowej (harm. i melod.) |
| V | Gm7(9,11)G–B♭–D–F–A♭ | G7(♭9,♭13)G–B–D–F–A♭ | G7(9,13)G–B–D–F–A | Dominanta — w naturalnej słaba (brak trytonu), w harmonicznej pełna, w melodycznej z jasnym kolorem 13 |
| VI | A♭maj9A♭–C–E♭–G–B♭ | A♭maj7(♯5,9)A♭–B–E♭–G–C | Am7(♭5,9)A–B–E♭–G–C | Submedianta — z wielkiej (naturalna) przechodzi w Lydian ♯5 (harm.) i półzmniejszoną (melod.) |
| VII | B♭7(9,13)B♭–D–F–A♭–C | B°7(♭9,♭13)B–D–F–A♭–E♭ | Bm7(♭5,♭9)B–D–F–A–E♭ | Leading tone chord — od subtonicznego dominantowego (B♭7) → do wiodącego zmniejszonego (B°7) → do półzmniejszonego (melod.) |
Krótka analiza porównawcza:
| Cecha | Naturalna (Aeolska) | Harmoniczna | Melodyczna |
|---|---|---|---|
| Septyma toniki | mała | wielka | wielka |
| Dominanta (V) | molowa → słaba | durowa, z ♭9 i ♭13 | durowa, z 9 i 13 |
| Stopień VI | durowy (A♭maj9) | zwiększony (A♭maj7♯5) | półzmniejszony (Am7♭5) |
| Stopień VII | subtoniczny (B♭7) | wiodący zmniejszony (B°7) | półzmniejszony (Bø7) |
| Kolorystyka ogólna | modalna, miękka | dramatyczna, napięta | jazzowa, płynna, nowoczesna |