Common Inner Structures to małe, powtarzające się fragmenty dźwięków (np. tercja, seksta, kwarta, kwinta), które umieszczamy wewnątrz większego akordu. Tworzą one spójną, wewnętrzną linię melodyczną w środku akordu.
Kontekst: nowoczesna harmonia modalna w jazzie
- Współczesne kompozycje modalne często zawierają fragmenty z dużą liczbą akordów, które nie są ze sobą tradycyjnie powiązane (nie pochodzą z jednej skali lub trybu).
- Takie fragmenty nazywamy „płaskimi polami modalnymi” lub „pionowymi obszarami modalnymi”.
- W tych miejscach nie obowiązuje klasyczna logika progresji (np. II-V-I).
Jak łączyć akordy w takich obszarach?
Sposoby łączenia dzielą się na dwie grupy:
- Środki harmoniczno-melodiczne — bazują na wspólnych dźwiękach, konturach melodycznych i manipulacjach melodii.
- Środki harmoniczno-rytmiczne — (nieopisane szczegółowo tutaj).
Kategorie połączenia harmoniczno-melodicznego
- Wspólny punkt ogniskowy — pojedynczy dźwięk lub struktura, która łączy różne akordy i tworzy spójność:
- Pojedynczy dźwięk na górze (common upper note)
- Pojedynczy dźwięk w basie (pedal point)
- Wspólne struktury wewnętrzne (common inner structures)
- Wspólne struktury górne (upper structures)
- Celowo stworzony kontur — nadanie zestawowi akordów kształtu napięcia i rozluźnienia (np. kontrast modalny, kadencja, rozwiązania melodyczne).
- Manipulacja melodyczna — tworzenie rozpoznawalnych wzorców melodycznych w górnych i dolnych głosach, np. wzory symetryczne lub asymetryczne.
Przykłady technik
- Wspólny punkt ogniskowy — pojedyncza nuta na górze:
Wybierasz jedną nutę, która powtarza się jako najwyższa w różnych akordach, tworząc spójność mimo różnorodności akordów. - Pedal point (nuta w basie):
Utrzymujesz stały dźwięk w basie, podczas gdy akordy nad nim się zmieniają, co daje efekt spójności i kontrastu.
Jak tworzyć Common Inner Structures?
| Krok | Opis działania | Uwagi / Wskazówki | Przykłady / Dodatkowe informacje |
|---|---|---|---|
| 1 | Wybierz strukturę — prosty interwał: tercja, seksta, kwarta lub kwinta | Proste struktury (2-3 dźwięki) dobrze sprawdzają się w środku akordu | Tercja (C-E), seksta (C-A), kwarta (C-F), kwinta (C-G) |
| 2 | Stwórz powtarzającą się prostą melodię 2-5 nut w wybranym zakresie (tessiturze) | To będzie środkowa część akordu, utrzymuj spójność linii | Melodia: C-D-E-D-C — prosty motyw powtarzany cyklicznie |
| 3 | Górna nuta struktury powinna podążać za melodią | Zapewnia płynność i spójność brzmienia | Jeśli melodia rośnie, górna nuta rośnie |
| 4 | Stwórz linię melodyczną basu | Bas nadaje kierunek harmoniczny i tonalny fundament | Bas może być prosty lub bardziej złożony |
| 5 | Zagraj przykład, by ocenić efekt modalny | Słuchaj, czy struktura dobrze współgra z melodią i basem | Możesz nagrać na instrumencie lub DAW |
| 6 | Dodaj melodię górną, jeśli chcesz — użyj wspólnego dźwięku (common tone) | Daje spójność i łączy kolejne akordy | Wspólny dźwięk pojawia się w kolejnych akordach |
| 7 | Uzupełnij resztę akordów | Dodaj brakujące dźwięki dla pełniejszego brzmienia | Kwinta, septymę lub inne barwy |
| 8 | Dopracuj i popraw elementy, aż efekt Cię zadowoli | Eksperymentuj z głosami, voicingiem, rytmem | Zmieniaj nuty, aż osiągniesz satysfakcję |
Podsumowanie
- Common Inner Structures to powtarzalne, proste fragmenty dźwięków w środku akordów, które tworzą spójność i urozmaicają harmonię.
- W nowoczesnej harmonii modalnej, łączenie akordów opiera się na wspólnych dźwiękach, planowanym napięciu i rozluźnieniu oraz świadomej manipulacji melodią w górnych i dolnych głosach.
- To podejście daje dużą swobodę twórczą, pozwalając na tworzenie ciekawych, niestandardowych połączeń harmonicznych.