Każda skala majorowa zawiera siedem akordów zbudowanych na poszczególnych stopniach danej skali.
Akordy (tu czterodźwięki) buduje się poprzez ustawianie nad sobą tercji gamowłaściwych (należących do danej gamy).
W tonacji C-dur będą to akordy:
Cmaj7 Dm7 Em7 Fmaj7 G7 Am7 B07.
II – V – I (czytaj: dwa – pięć – jeden) JEST NASTĘPSTWEM AKORDÓW (tu septymowych) ZBUDOWANYCH NA ODPOWIEDNICH STOPNIACH SKALI: DRUGIM, PIĄTYM I PIERWSZYM.
W tonacji C-dur są to akordy Dm7, G7 i Cmaj7.
Inaczej mówiąc, II-V-I to trzy akordy septymowe: molowy (Dm7), dominantowy – septymowy (G7) i toniczny – majorowy (Cmaj7).
Następstwo II-V-I spotkać można w harmoniach wielu utworów, nie tylko jazzowych, chociaż dla jazzu jest zjawiskiem fundamentalnym.
Sekwencję dwa – pięć – jeden można oznaczyć na kilka sposobów:
II V I, II-V-I (najczęściej),
ii V I,
ii V7 I,
IIm7 V7 Imaj7,
2 5 1, 2-5-1.
II–V–I to najważniejsza kadencja w muzyce jazzowej i klasycznej. To po prostu progresja trzech akordów, która tworzy silne poczucie „rozwiązania” w tonalności.
Struktura
- II – akord budowany na drugim stopniu skali (zwykle moll 7)
- V – akord budowany na piątym stopniu skali (dominantowy 7)
- I – akord toniczny (zwykle durowy lub molowy, w zależności od tonacji)
Przykład w tonacji C-dur:
- II → Dm7 (D–F–A–C)
- V → G7 (G–B–D–F)
- I → Cmaj7 (C–E–G–B)
Funkcja harmoniczna
- II – wprowadza napięcie w stronę dominanty (subdominanta funkcyjnie)
- V – akord dominantowy, dąży do toniki
- I – punkt rozwiązania, poczucie spoczynku (tonika)
W jazzowej praktyce
- II i V mogą być modyfikowane przez substytuty dominantowe, alteracje, rozszerzenia.
Przykład: Dm9 → G13 → Cmaj9 - II–V–I jest podstawą improwizacji jazzowej – większość linii melodycznych i solówek opiera się na tej progresji.
| Tonacja | II | V | I |
|---|---|---|---|
| C | Dm7 | G7 | Cmaj7 |
| C# / Db | D#m7 / Ebm7 | G#7 / Ab7 | C#maj7 / Dbmaj7 |
| D | Em7 | A7 | Dmaj7 |
| D# / Eb | Fm7 | Bb7 | Ebmaj7 |
| E | F#m7 | B7 | Emaj7 |
| F | Gm7 | C7 | Fmaj7 |
| F# / Gb | G#m7 / Abm7 | C#7 / Db7 | F#maj7 / Gbmaj7 |
| G | Am7 | D7 | Gmaj7 |
| G# / Ab | A#m7 / Bbm7 | D#7 / Eb7 | G#maj7 / Abmaj7 |
| A | Bm7 | E7 | Amaj7 |
| A# / Bb | Cm7 | F7 | Bbmaj7 |
| B | C#m7 | F#7 | Bmaj7 |
Sekwencje akordów II-V-I można budować także na stopniach skal innych niż majorowa.
II V I we wszystkich tonacjach
| Tonacja | IIm7 | V7 | I | Tonacja | IIm7b5 | V7 | Im |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| C | Dm7 | G7 | C | Cm | Dm7b5 | G7 | Cm |
| Db | Ebm7 | Ab7 | Db | Dbm | Ebm7b5 | Ab7 | Dbm |
| D | Em7 | A7 | D | Dm | Em7b5 | A7 | Dm |
| Eb | Fm7 | Bb7 | Eb | Ebm | Fm7b5 | Bb7 | Ebm |
| E | F#m7 | B7 | E | Em | F#m7b5 | B7 | Em |
| F | Gm7 | C7 | F | Fm | Gm7b5 | C7 | Fm |
| Gb | Abm7 | Db7 | Gb | Gbm | Abm7b5 | Db7 | Gbm |
| G | Am7 | D7 | G | Gm | Am7b5 | D7 | Gm |
| Ab | Bbm7 | Eb7 | Ab | Abm | Bbm7b5 | Eb7 | Abm |
| A | Bm7 | E7 | A | Am | Bm7b5 | E7 | Am |
| Bb | Cm7 | F7 | Bb | Bbm | Cm7b5 | F7 | Bbm |
| B | C#m7 | F#7 | B | Bm | C#m7b5 | F#7 | Bm |
Rozszerzona tabela II–V–I we wszystkich tonacjach durowych z uwzględnieniem wariantów jazzowych, takich jak alterowane i zmodyfikowane akordy.
| Tonacja | II (m7 / m7b5) | V (7 / 7alt) | I (maj7 / maj9) |
|---|---|---|---|
| C | Dm7 / Dm7b5 | G7 / G7alt | Cmaj7 / Cmaj9 |
| C# / Db | D#m7 / D#m7b5 | G#7 / G#7alt | C#maj7 / C#maj9 |
| D | Em7 / Em7b5 | A7 / A7alt | Dmaj7 / Dmaj9 |
| D# / Eb | Fm7 / Fm7b5 | Bb7 / Bb7alt | Ebmaj7 / Ebmaj9 |
| E | F#m7 / F#m7b5 | B7 / B7alt | Emaj7 / Emaj9 |
| F | Gm7 / Gm7b5 | C7 / C7alt | Fmaj7 / Fmaj9 |
| F# / Gb | G#m7 / G#m7b5 | C#7 / C#7alt | F#maj7 / F#maj9 |
| G | Am7 / Am7b5 | D7 / D7alt | Gmaj7 / Gmaj9 |
| G# / Ab | A#m7 / A#m7b5 | D#7 / D#7alt | G#maj7 / G#maj9 |
| A | Bm7 / Bm7b5 | E7 / E7alt | Amaj7 / Amaj9 |
| A# / Bb | Cm7 / Cm7b5 | F7 / F7alt | Bbmaj7 / Bbmaj9 |
| B | C#m7 / C#m7b5 | F#7 / F#7alt | Bmaj7 / Bmaj9 |
Wyjaśnienia:
- II m7b5 – stosowany np. w progresji II–V w molu lub jako chromatyczny passing chord.
- V7alt – dominanta z alteracjami (b9, #9, b5, #5) używana w jazzie dla większego napięcia.
- Imaj9 – bogatsza wersja toniki, częsta w jazzowej harmonii.
Progresję akordów IIVI należy ćwiczyć na każdym instrumencie harmonicznym i melodycznym, w każdej tonacji.