Akord z ukośnikiem (ang. slash chord) to akord, w którym najniższym dźwiękiem (basem) jest nuta inna niż fundamentalna nuta akordu.
Akordy z ukośnikiem to praktyczne narzędzie zarówno dla muzyków kompozytorów, jak i aranżerów:
- Umożliwiają kontrolę nad linią basu
- Pozwalają uproszczać zapis skomplikowanych akordów
- Działają jako inwersje, substytuty lub narzędzie do budowania napięcia harmonicznego
Zapis: Akord/Bas
Oznacza: graj dany akord, ale z konkretną nutą w basie (po ukośniku).
C = akord C-dur z dźwiękiem C w basie
C/G = akord C-dur z dźwiękiem G w basie
| Typ akordu | Zapis | Bas | Przykład |
|---|---|---|---|
| Tradycyjny | C | C | C–E–G (bas: C) |
| Z ukośnikiem | C/G | G (nie C) | C–E–G (bas: G) |
Slash chords:
- Nadają nowy kolor znanym akordom
- Umożliwiają użycie chromatyki i niuansów harmonicznych
- Tworzą konkretne melodie basowe niezależnie od górnej harmonii
- Umożliwiają tworzenie płynnych progresji (często w krokach sekundowych lub chromatycznych)
- Np. C/E to pierwszy przewrót C-dur
- Ale: nie każdy slash chord to inwersja!
(C/B to nie przewrót — B nie należy do C-dur)
Możliwa niejednoznaczność:
Niektóre slash chords nie zawierają tercji ani septymy, więc trudno określić ich funkcję bez kontekstu.
Przykład:
D/C
- Skład: D–F#–A nad basem C
- Brak tercji i septymy dla całego akordu
- Możliwe interpretacje:
- CMaj13#11 (gdy funkcja toniczna)
- C13#11 (funkcja dominantowa)
- Nie: Cm13#11 (♯11 nie pasuje do molowego charakteru)
Slash chords jako uproszczenie złożonych struktur
Często zamiast zapisu np. CMaj7#9#11 można użyć B/C – prostszy zapis, a efekt harmoniczny podobny.
Korzyści:
- Czytelność
- Praktyczność w zapisie nut/akordów
- Gotowy „voicing” z linią basową
6. Typy slash chords – przykłady i funkcje
| Slash Chord | Składniki | Efektywny akord | Skala / Kontekst |
|---|---|---|---|
| C | C–E–G | CMaj | C Major / C Lydian |
| Db/C | Db–F–Ab + C | DbMaj7/C | C Locrian |
| D/C | D–F#–A + C | C13#11 lub CMaj13#11 | C Lydian / Lydian Dominant |
| Eb/C | Eb–G–Bb + C | Cm7 | C Dorian |
| E/C | E–G#–B + C | CMaj7#5 | C Lydian Augmented |
| Gb/C | Gb–Bb–Db + C | C7♭9♭5 | C Altered / Half-Whole Dim |
| G/C | G–B–D + C | CMaj9 | C Major / C Dorian |
| Ab/C | Ab–C–Eb + C | C7#9b13 | C Altered |
| A/C | A–C#–E + C | C13♭9 | Half-Whole Diminished |
| Bb/C | Bb–D–F + C | C9sus lub Cm11 | C Mixolydian / C Dorian |
| B/C | B–D#–F# + C | CMaj7#9#11 (lub Altered) | Whole-Half Diminished |
Oprócz triad durowych można też używać:
- Triad molowych
- Gm/C = C9
- Triad zwiększonych, zmniejszonych
- Akordów septymowych i dalej rozszerzonych:
- Dm7/G = G9sus
- BbMaj7/C = CMaj13#11
Pokrewne techniki
| Technika | Struktura | Przykład |
|---|---|---|
| Slash chord | 1 dźwięk basowy + triada | D/C |
| Upper Structure | 2 dźwięki basowe (np. tritonus) + triada | USII |
| Poliakord | Triada nad triadą | C/Eb (albo C/Bb/F) |