Koło kwintowe

Koło kwintowe to diagram ukazujący 12 tonów chromatycznych ułożonych w okręgu, gdzie każdy kolejny dźwięk jest oddalony o kwintę czystą (czyli 7 półtonów) od poprzedniego.
Idąc w prawo, przechodzimy w górę o kwintę (np. C → G → D → A…).
Idąc w lewo, schodzimy o kwintę w dół (np. C → F → B♭ → E♭…).

Jazzowe koło kwintowe to podstawowe narzędzie teoretyczne i praktyczne, które pomaga w:
Rozumieniu harmonii jazzowej
Szybkiej orientacji w tonacjach
Tworzeniu i rozwoju progresji akordów
Improwizacji i komponowaniu

Jazzowe zastosowanie koła kwintowego
Progresje akordowe (cycle of fifths)
W jazzie często używa się szybkich zmian akordów idących „do tyłu” po kole kwintowym, np. II–V–I:
W C-dur: Dm7 (II) → G7 (V) → Cmaj7 (I)
Ten ruch to kolejno: II (D) → V (G) → I (C), czyli ruch w lewo po kole kwintowym.

Szybkie modulacje i pivoty
Jazzmani korzystają z koła, by szybko znaleźć pokrewne tonacje lub akordy blisko spokrewnione, co pozwala na płynne przejścia harmoniczne.
Budowa akordów i skal
Znając koło kwintowe, łatwo jest budować np. skale modalne, rozumieć funkcje akordów dominujących i prowadzić improwizację.

Przykłady:
Typowa progresja II–V–I idzie w lewo po kole kwintowym: Dm7 → G7 → Cmaj7, Cm7 → F7→ Bbmaj7 itp.
Inne progresje, np. III–VI–II–V, też bazują na ruchu w kwintach: Em7 → Am7 → Dm7 → G7.

Inną wersją koła kwintowego jest koło ze znakami przykluczowymi, obrazujące tonacje.