Nuty unikane (Avoid Notes)

W tradycyjnej teorii jazzu i tonalności, nuty unikane to dźwięki, które tworzą szczególnie silny, nieprzyjemny dysonans w kontekście określonego akordu. Ich obecność w improwizacji może zaburzyć zamierzone brzmienie harmonii, jeśli zostaną zaakcentowane lub wyeksponowane. Cechą charakterystyczną nut unikanych jest to, że: nie są składnikami akordu (czyli prymy, tercji, kwinty, septymy), nie należą do grona akceptowalnych … Dowiedz się więcej

Tonicyzacja i modulacja

Tonicyzacja (tonikalizacja) i modulacja to dwa fundamentalne procesy w harmonii muzycznej, które dotyczą przesunięcia lub redefinicji centrum tonalnego. Mimo że oba pojęcia odnoszą się do zmiany odniesienia tonalnego, różnią się celem, zasięgiem i funkcją w utworze muzycznym. Tonicyzacja Tonicyzacja to krótkotrwałe przypisanie funkcji toniki innemu akordowi niż I stopień w danej tonacji. Nie oznacza trwałej … Dowiedz się więcej

Substytuty akordów

Substytucja akordów (ang. chord substitution) to technika polegająca na zamianie oryginalnego akordu na inny, który spełnia podobną funkcję harmoniczną. W jazzie służy ona do wzbogacenia harmonii, dodania kolorów i napięć, a także do personalizacji i uatrakcyjnienia standardowych progresji akordowych. Choć struktura utworu zostaje zachowana, brzmienie staje się bardziej złożone i ekspresyjne. Zasady działania substytucji Zachowanie … Dowiedz się więcej

Harmonia molowa

Harmonia molowa w jazzie stanowi bogatszy i bardziej złożony obszar niż harmonia durowa, oferując znacznie większą różnorodność kolorystyczną. Standardowe zapisy nutowe (lead sheets), często przedstawiające akord toniczny jako prostą triadę molową, nie oddają pełni tego, co rzeczywiście grają muzycy. Może to prowadzić do nieporozumień. Aby rozstrzygnąć, czy akord w tonacji molowej powinien mieć charakter minor … Dowiedz się więcej

Lydian Chromatic Concept of Tonal Organization

Opracowana w latach 50. XX wieku przez George’a Russella, Koncepcja Lidyjsko-Chromatyczna to rewolucyjna teoria muzyczna, która zmieniła sposób myślenia o harmonii jazzowej. Opublikowana po raz pierwszy w 1958 roku, stała się fundamentem modern jazzu i miała ogromny wpływ na takich artystów jak Miles Davis czy John Coltrane. 1. Skala lidyjska jako naturalna baza tonalna Tradycyjna … Dowiedz się więcej

Wymiana modalna w harmonii jazzowej

Wymiana modalna (ang. modal interchange lub modal mixture) to technika kompozycyjna i improwizacyjna, polegająca na wykorzystywaniu akordów pochodzących z różnych trybów modalnych tej samej toniki. Dzięki temu można wzbogacić brzmienie utworu, wprowadzając nowe kolory harmoniczne, bez konieczności zmiany centrum tonalnego. Podstawowe założenia: Czym jest? Wymiana modalna polega na „pożyczaniu” akordów z równoległych trybów – czyli … Dowiedz się więcej

Harmonia bluesa

Konfrontacja afrykańskiej muzyki ludowej z europejską kulturą muzyczną najsilniej odzwierciedliła się w bluesie. Zdominowana patatonicznym materiałem dźwiękowym śpiewy murzyńskie poddane były na gruncie amerykańskim silnym wpływom muzyki białych, którą Murzyni amerykańscy zaczęli sobie przyswajać. Próby posługiwania się skalą majorową napotykały na pewne trudności. Melodie cechowała niepewność w intonowaniu tercji i septymy, które przestały być przez … Dowiedz się więcej

Modalna harmonia jazzowa

Harmonia modalna w jazzie – główne założenia Harmonia modalna w jazzie to paradygmat harmoniczny, który rozwinął się jako odpowiedź na rosnącą złożoność harmonii tonalnej oraz intensywnych praktyk melodycznych w stylach bop i post-bop (m.in. u Charlie’ego Parkera czy Johna Coltrane’a). Muzycy tacy jak Miles Davis uznali, że wirtuozeria i szybkie progresje harmoniczne wyczerpały swoje możliwości … Dowiedz się więcej

Harmonia funkcyjna i tonalność funkcyjna

Terminy harmonia funkcyjna i tonalność funkcyjna są fundamentalne dla zrozumienia organizacji muzycznej, zwłaszcza w kontekście muzyki tonalnej, w tym jazzowej harmoniki. Odnoszą się one do uporządkowanego systemu, w którym akordy i ich progresje pełnią określone role, tworząc napięcie i rozwiązanie. Harmonia Funkcyjna Harmonia funkcyjna odnosi się do sposobu, w jaki pojedyncze akordy, ich kategorie, schematy … Dowiedz się więcej

Progresja ii–V7–I w muzyce jazzowej

Progresja ii–V7–I (tzw. two-five-one) to jedna z najważniejszych i najczęściej występujących struktur harmonicznych w jazzie. Jej wszechobecność w standardach oraz utworach instrumentalnych sprawia, że jest podstawowym elementem w nauce: jazzowej harmonii, zależności funkcyjnych, zasad prowadzenia głosów, technik substytucji harmonicznych. Wywodzi się z klasycznego zwrotu kadencyjnego V7–I, typowego dla muzyki tonalnej. Wczesne style jazzowe (np. ragtime) … Dowiedz się więcej