Rodzaje skal
Należy pamiętać, że istnieje kilka odmian skal, zarówno majorowych, jak i minorowych.
Skale majorowe:
1. Skala majorowa naturalna. Od dźwięku C jest to gama C-dur (C D E F G A B(♮) C).
2. Skala majorowa harmoniczna, zwana dur-moll. Wynika z postępu harmonicznego: powstała poprzez wprowadzenie do tonacji majorowej molowej Subdominanty. Gama C-dur harmoniczna to C D E F G Ab B(♮) C.
3. Skala majorowa miękka – skala majorowa z obniżonymi stopniami VI i VII. C-dur miękka: C D E F G Ab Bb C.
Skale minorowe:
1. Minor naturalny (eolski). Gama c-moll naturalna: C D Eb F G Ab Bb C.
2. Minor harmoniczny, który powstał poprzez wprowadzenie do harmonii molowej durowej dominanty. Gama c- moll harmoniczna: C D Eb F G Ab B(♮) C.
3. Minor dorycki, zwany moll-dur. Gama c-moll dorycka: C D Eb F G A B(♮) C.
Ze względu na dążenie do rozwiązania dźwięku B(♮) na C – minor dorycki stosuje się najczęściej w ruchu wznoszącym, w ruchu opadającym stosuje się minor naturalny.
Taką skale nazywamy molową melodyczną. Zatem gama C-moll melodyczna w górę to: C D Eb F G A B(♮) C.
Gama C-moll melodyczna w dół to: C Bb Ab G F Eb D C.
Uwaga, skala dorycka moll-dur mylona jest często ze skalą Dorycką modalną (kocielną), zbudowaną z dwóch tetrachordów molowych: C D Eb F G A Bb C.
Skale dominantowe.
Dla potrzeb improwizacji wprowadza się termin „skale dominantowe”. To skale, które zawierają w sobie dwa charakterystyczne dla dominanty elementy – wielką tercję i małą septymę.
Skal dominantowych jest wiele i niektóre z nich zostaną omówione w późniejszych zakładkach. Najbardziej potrzebna w nauce improwizacji jest skala miksolidyjska. W tonacji C-major: G A B(♮) C D E F G.
Reasumując, jest bardzo wiele skal muzycznych, niemniej do nauki poprawnej improwizacji w większości standardów wystarczy opanowanie trzech z nich:
– Jońskiej czyli majorowej: w C-dur (C D E F G A B(♮) C),
– Doryckiej czyli minorowej: w C-dur D E F G A B(♮) C D,
– Miksolidyjskiej czyli dominantowej: w C-dur G A B(♮) C D E F G,
oraz ich minorowych odpowiedników (opisane w innej zakładce).