Interwały

Zawsze istniała znaczna różnorodność praktyk związanych z symboliką akordów wśród muzyków, co skutkuje szeroką gamą różnych symboli akordów znajdowanych w publikowanej literaturze jazzowej. Rozszyfrowanie tych symboli może być trudnym zadaniem dla uczących się. Chociaż kluczowym jest być elastycznym w obliczu nieznanych symboli akordów, istnieją ustalone praktyki kierujące ich użyciem, przy czym klarowność znaczenia i łatwość odczytu są najważniejsze.

Aby ułatwić szybkie rozpoznawanie struktury interwałowej akordu, następujące liczby służą jako ogólny skrót dla interwałów w obrębie oktawy:

1 = podstawa akordu
♭2 = sekunda wielka
2 = sekunda wielka
♭3 = tercja mała
3 = tercja wielka
4 = kwarta czysta
#4 = kwarta zwiększona
♭5 = kwinta zmniejszona
5 = kwinta czysta
#5 = kwinta zwiększona
♭6 = seksta mała
6 = seksta wielka
○7 = septyma zmniejszona
7 = septyma mała
△7 = septyma wielka

1. Pół tonu, sekunda mała, sekunda minorowa.
2. Cały ton, sekunda wielka, sekunda majorowa.
3. Tercja mała, tercja minorowa.
4. Tercja wielka, tercja majorowa.
5. Kwarta czysta.
6. Tryton, kwarta zwiększona, kwinta zmniejszona.
7. Kwinta czysta.
8. Seksta mała, seksta minorowa, kwinta zwiększona.
9. Seksta wielka, seksta majorowa.
10.Septyma mała, seksta zwiększona.
11.Septyma wielka, septyma majorowa.
12.Oktawa.

13.Nona – odległość oktawy i sekundy małej lub wielkiej – 13 lub 14 półtonów.
14.Decyma – odległość oktawy i tercji małej lub wielkiej – 15 lub 16 półtonów.
15.Undecyma – odległość oktawy i kwarty – 17 półtonów.
16.Oktawa i tryton – odległość oktawy i trytona – 18 półtonów.
17.Duodecyma – odległość oktawy i kwinty – 19 półtonów.
18.Tercdecyma – odległość oktawy i seksty małej lub wielkiej – 20 lub 21 półtonów.
19.Kwartdecyma – odległość oktawy i septymy małej lub wielkiej – 22 lub 23 półtony.
20.Kwintdecyma – odległość dwóch oktaw – 24 półtony.

Interwały wyznaczają charakter akordu:
– tercja mała wyznacza akord minorowy,
– tercja wielka wyznacza akord majorowy lub dominantowy,
– septyma mała wyznacza akord minorowy septymowy lub dominantowy septymowy,
– septyma wielka wyznacza akord majorowy septymowy.

W muzykologii klasycznej interwały oznacza się odpowiednimi cyframi arabskimi: 1 oznacza prymę, 2 – sekundę itd… Do oznaczenia interwałów czystych i wielkich wystarczy sama cyfra. Wyjątkiem jest septyma wielka oznaczana 7<. Interwały małe oznacza się dodając > z prawej strony. Wyjątek stanowi septyma mała, którą oznacza się 7 (bez znaku >).

Pryma czysta 1
Sekunda mała 2>
Sekunda wielka 2<
Tercja mała 3>
Tercja wielka 3<
Kwarta czysta 4
Kwinta czysta 5
Seksta mała 6<
Seksta wielka 6>
Septyma mała 7
Septyma wielka 7<
Oktawa czysta 8
Nona mała 9>
Nona wielka 9

Interwały zwiększone oznacza się umieszczając <; z prawej strony cyfry. Wyjątkiem jest septyma zwiększona oznaczana 7<<.

Interwały zmniejszone oznacza się umieszczając >> z prawej strony cyfry. Wyjątkiem jest septyma zmniejszona oznaczana 7> oraz interwały czyste (np. kwinta zmniejszona – 5>, kwarta zmniejszona – 4> itp.

Interwały kilkukrotnie zwiększone (lub zmniejszone) oznacza się umieszczając odpowiednią liczbę odpowiednich znaków, biorąc pod uwagę wyjątki związane z septymami.

W zależności od współbrzmienia interwały dzieli się na:
konsonanse, czyli zgodnie brzmiące,
doskonałe – wszystkie interwały czyste,
niedoskonałe – tercje i seksty wielkie oraz małe,
dysonanse, czyli niezgodnie brzmiące – sekundy i septymy wielkie i małe, tryton (kwarta zwiększona lub kwinta zmniejszona).

Stosunek częstotliwości dźwięków tworzących interwał.

f1 – częstotliwość wyższego dźwięku,
f – częstotliwość niższego dźwięku,
n – interwał w półtonach.

Stosunek częstotliwości dźwięków tworzących interwał jest stały i charakterystyczny dla niego. W skali równomiernie temperowanej wynosi:
pryma 1/1
sekunda mała 16/15
sekunda wielka 9/8
tercja mała 6/5
tercja wielka 5/4
kwarta czysta 4/3
kwarta zwiększona 45/32
kwinta czysta 3/2
seksta mała 8/5
seksta wielka 5/3
septyma mała 16/9
septyma wielka 15/8
oktawa czysta 2/1